Trong môi trường đô thị hiện đại, thang máy là phương tiện di chuyển thiết yếu tại các tòa nhà cao tầng. Tuy nhiên, không ít người sử dụng lại chủ quan trước tình trạng thang máy quá tải – hiện tượng thường gặp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả người và thiết bị.
Với bài viết này, Thang Máy Hora sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân gây ra thang máy quá tải, những hệ lụy đi kèm và cách xử lý hiệu quả để đảm bảo an toàn khi vận hành.
1. Khái niệm và thực trạng thang máy quá tải
1.1. Thang máy quá tải là gì?
Thang máy quá tải là tình trạng xảy ra khi tổng khối lượng người hoặc hàng hóa trong cabin vượt quá mức tải trọng cho phép theo thiết kế. Tình trạng này thường gặp trong các tòa nhà cao tầng có lưu lượng người sử dụng lớn, đặc biệt vào giờ cao điểm.
Mỗi dòng thang máy đều có giới hạn tải trọng riêng, được tính toán dựa trên công suất động cơ, hệ thống phanh và dây cáp chịu lực. Khi vượt quá giới hạn này, hệ thống sẽ kích hoạt cảnh báo hoặc ngừng hoạt động để đảm bảo an toàn.
1.2. Tình trạng thang máy quá tải phổ biến ở đâu?
Tại các khu chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại, số lượng người sử dụng lớn và liên tục khiến thang máy quá tải dễ xảy ra. Nhiều người không để ý đến cảnh báo hoặc cố tình chen thêm vào cabin khi đã có chuông cảnh báo quá tải phát ra.
Tình trạng thang máy bị quá tải
2. Nguyên nhân chính dẫn đến thang máy quá tải
2.1. Lựa chọn thiết bị không phù hợp với nhu cầu sử dụng
Một số công trình có mật độ người sử dụng cao nhưng lại sử dụng thang máy có tải trọng thấp nhằm tiết kiệm chi phí đầu tư. Việc này dẫn đến tình trạng quá tải thường xuyên. Trong nhiều trường hợp, số tầng phục vụ lớn nhưng chỉ bố trí 1–2 thang máy, khiến tần suất sử dụng tăng cao và vượt tải liên tục.
2.2. Hư hỏng cảm biến hoặc hệ thống bảo vệ tải trọng
Cảm biến tải trọng là bộ phận quan trọng giúp nhận biết và ngăn chặn tình trạng quá tải. Khi cảm biến bị hỏng hoặc hiệu chuẩn sai, thang máy có thể tiếp tục hoạt động dù đã vượt tải, làm tăng rủi ro hư hỏng và mất an toàn.
Ngoài ra, các lỗi kỹ thuật như dây cáp bị mòn, bộ truyền động yếu hoặc phanh hoạt động không ổn định cũng làm giảm khả năng vận hành đúng tải.
2.3. Ý thức sử dụng của người dùng
Người sử dụng không tuân thủ hướng dẫn, chen lấn vào cabin khi đã quá số người quy định là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến thang máy quá tải. Điều này thường xảy ra vào các khung giờ cao điểm, khi nhu cầu di chuyển đồng loạt tăng cao.
3. Rủi ro khi sử dụng thang máy quá tải
3.1. Nguy cơ mất an toàn cho người sử dụng
Sử dụng thang máy quá tải có thể dẫn đến nhiều tình huống nguy hiểm:
- Kẹt thang giữa các tầng do động cơ không đủ lực nâng
- Mở cửa bất thường khi đang di chuyển
- Phanh an toàn không hoạt động đúng cách, tăng rủi ro rơi tự do
Đặc biệt, nếu hệ thống cứu hộ tự động hoặc cảm biến quá tải không hoạt động chính xác, người dùng có thể gặp nguy hiểm trong những tình huống khẩn cấp.
3.2. Giảm tuổi thọ thiết bị và tăng chi phí bảo trì
Khi vận hành vượt tải trọng, các bộ phận như cáp kéo, động cơ, phanh, bộ điều khiển bị gia tăng áp lực. Việc này làm tăng tốc độ hao mòn, buộc thiết bị phải bảo trì thường xuyên hơn. Về lâu dài, hiệu suất thang máy suy giảm rõ rệt và chi phí vận hành tăng đáng kể.
4. Cách xử lý khi gặp tình huống thang máy quá tải
4.1. Hướng dẫn ứng phó cho người sử dụng
Trong tình huống thang máy quá tải, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Khi có chuông báo quá tải, hãy chủ động ra khỏi thang để giảm tải trọng
- Tuyệt đối không chen thêm người hoặc đồ đạc vào cabin
- Nếu thang vẫn di chuyển dù quá tải, bấm nút “mở cửa” tại tầng gần nhất và thoát ra an toàn
Việc bình tĩnh và thực hiện đúng quy trình không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp tránh gây hư hỏng thiết bị.
4.2. Biện pháp kỹ thuật cần thực hiện
Chủ đầu tư nên yêu cầu đơn vị bảo trì kiểm tra các bộ phận sau:
- Cảm biến tải trọng: đo kiểm lại độ chính xác
- Bộ phận cơ khí: cáp, phanh, động cơ có bị quá tải thường xuyên không
- Điều chỉnh lại ngưỡng kích hoạt hệ thống báo quá tải
Nếu cần, có thể nâng cấp cảm biến hoặc điều chỉnh hệ thống để phù hợp hơn với tần suất sử dụng thực tế.
5. Cách phòng tránh tình trạng thang máy quá tải
5.1. Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng
Người sử dụng cần đọc kỹ bảng thông số gắn trong cabin, không cố tình vượt số người hoặc khối lượng cho phép. Đặc biệt, không dùng thang máy chở người để vận chuyển hàng hóa nặng hoặc cồng kềnh.
Người sử dụng cần đọc kỹ bảng thông số gắn trong cabin
5.2. Sắp xếp thời gian di chuyển hợp lý
Tại các tòa nhà văn phòng hoặc chung cư lớn, bạn có thể hạn chế sử dụng thang máy vào giờ cao điểm nếu không quá cần thiết. Với các tầng thấp, sử dụng cầu thang bộ là giải pháp vừa tiện lợi vừa giảm tải cho thang máy.
5.3. Bảo trì định kỳ và nâng cấp thiết bị
Việc kiểm tra và bảo trì định kỳ giúp phát hiện sớm hư hỏng cảm biến, dây cáp mòn hoặc hệ thống phanh kém hiệu quả. Đồng thời, nếu tải trọng sử dụng thực tế đã vượt thiết kế ban đầu, cần cân nhắc thay thế thang máy có công suất phù hợp hơn.
Thang máy quá tải là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự cố kỹ thuật và mất an toàn cho người sử dụng. Việc nâng cao nhận thức, sử dụng đúng cách và lựa chọn thiết bị phù hợp là điều kiện cần thiết để đảm bảo hệ thống thang máy vận hành ổn định, lâu dài.
Thang Máy Hora luôn đồng hành cùng bạn trong quá trình thiết kế, lắp đặt và bảo trì thang máy. Đừng ngần ngại liên hệ nếu bạn cần tư vấn giải pháp phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro quá tải và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng thang máy tại công trình của mình.