Sự phát triển mạnh mẽ của các công trình cao tầng trong môi trường đô thị hiện đại đặt ra nhiều yêu cầu khắt khe về an toàn điện và vận hành. Trong đó, hệ thống thang máy – một thành phần thiết yếu trong mọi tòa nhà – lại là nơi dễ bị tổn thương nhất khi xảy ra hiện tượng sét đánh. Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hàng triệu cú sét, chủ yếu tập trung vào mùa mưa bão. Nếu không có biện pháp bảo vệ thích hợp, sét có thể gây ra hư hại nghiêm trọng cho hệ thống điều khiển thang máy, dẫn đến gián đoạn hoạt động, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng người sử dụng.
Với kinh nghiệm thực tiễn và hiểu rõ những yêu cầu kỹ thuật đặc thù, Thang Máy Hora chia sẻ các giải pháp hiệu quả trong việc chống sét thang máy nhà cao tầng, đảm bảo an toàn cho thiết bị và người dùng trong mọi tình huống.
1. Tác hại khi không chống sét thang máy nhà cao tầng
1.1. Thang máy là nơi dễ bị ảnh hưởng bởi sét
Thang máy là tổ hợp của nhiều thiết bị điều khiển điện tử như bo mạch, tủ điện, cảm biến, hệ thống truyền động và tín hiệu. Khi sét đánh vào công trình, dù là trực tiếp hay lan truyền qua mạng điện, thang máy có thể bị tê liệt toàn phần. Đặc biệt, phòng máy đặt tại tầng thượng là khu vực dễ tiếp xúc trực tiếp với sét, khiến nguy cơ hỏng hóc càng cao.
1.2. Thiệt hại tài sản và gián đoạn vận hành
Nếu không có hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng, hậu quả không chỉ dừng lại ở việc hư hỏng thiết bị. Hệ thống thang máy có thể phải dừng hoạt động trong nhiều ngày, gây bất tiện cho cư dân, ảnh hưởng đến uy tín vận hành và phát sinh chi phí sửa chữa lớn. Có nhiều trường hợp thang máy bị cháy bo mạch điều khiển, bộ nguồn phải thay mới hoàn toàn, gây thiệt hại lên đến hàng chục triệu đồng.
Không trang bị chống sét thang máy nhà cao tầng mang đến nhiều tác hại
2. Cấu trúc tiêu chuẩn của hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng
2.1. Hệ thống tiếp địa độc lập và đạt chuẩn
Một hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng cần được trang bị hệ thống tiếp địa riêng biệt để dẫn dòng điện rò hoặc dòng sét xuống đất an toàn. Theo quy định kỹ thuật, trị số điện trở tiếp địa không được vượt quá 4Ω. Đồng thời, tiếp địa của thang máy phải cách biệt với hệ thống tiếp địa của hệ thống thu lôi ít nhất 6 mét nhằm hạn chế hiện tượng điện áp bước lan truyền trở lại hệ thống.
Mạch bảo vệ chống sét thang máy
2.2. Thiết bị chống sét lan truyền (SPD)
SPD là thiết bị cắt sét tự động có nhiệm vụ ngăn chặn dòng điện áp tăng đột ngột đi vào hệ thống thang máy qua dây điện. Thiết bị này phải được lắp đặt tại các điểm tiếp điện chính như tủ điện tầng mái, tủ điện tầng trệt và tủ điều khiển thang máy. SPD hoạt động như một rào chắn giúp bảo vệ hệ thống điều khiển, nguồn và các cảm biến thang máy trước mọi nguy cơ từ dòng điện bất thường.
2.3. Thiết bị lọc sét trong tủ điện thang máy
Ngoài thiết bị cắt sét, hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng nên có thêm bộ lọc sét nhằm triệt tiêu các xung điện dư và giữ ổn định điện áp. Điều này đặc biệt cần thiết đối với các công trình sử dụng thang máy tốc độ cao hoặc có các bo mạch điều khiển kỹ thuật số.
3. Giải pháp triển khai hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng
3.1. Tích hợp chống sét từ giai đoạn thiết kế
Đối với các công trình đang trong quá trình thi công, việc tích hợp chống sét thang máy nhà cao tầng ngay từ đầu sẽ giúp tối ưu về cả kỹ thuật lẫn chi phí. Khi thiết kế hệ thống điện tổng thể, nhà đầu tư cần chỉ định rõ vị trí tiếp địa, vị trí đặt SPD, và dây dẫn liên kết. Điều này giúp tạo ra một hệ thống bảo vệ hoàn chỉnh, đồng bộ và hiệu quả cao.
3.2. Nâng cấp hệ thống chống sét cho công trình đang vận hành
Với các tòa nhà đã đưa vào sử dụng, việc bổ sung hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng vẫn hoàn toàn khả thi. Cụ thể, có thể tiến hành lắp đặt SPD tại tủ điện cấp nguồn chính, thiết lập tiếp địa bổ sung tại khu vực sân thượng hoặc tầng trệt, và cài đặt thiết bị lọc sét phù hợp với loại thang máy đang vận hành.
Việc nâng cấp này cần được thực hiện bởi đội ngũ kỹ thuật chuyên môn để đảm bảo không ảnh hưởng đến hệ thống điện hiện hữu cũng như không gây gián đoạn hoạt động.
3.3. Kiểm tra và bảo trì định kỳ hệ thống chống sét
Một hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng chỉ phát huy tối đa hiệu quả khi được bảo trì đúng cách. Chủ đầu tư nên thực hiện kiểm tra định kỳ điện trở tiếp địa mỗi 6 tháng, đánh giá hiệu năng của SPD và các thiết bị lọc sét sau mỗi mùa mưa bão. Nếu phát hiện thiết bị bị suy hao, cần thay thế kịp thời để bảo vệ toàn bộ hệ thống.
Việc đầu tư hệ thống chống sét thang máy nhà cao tầng là giải pháp thiết thực nhằm bảo vệ thiết bị, con người và đảm bảo hoạt động liên tục cho công trình. Trong điều kiện khí hậu như Việt Nam, nơi có lượng sét cao, đây là khoản đầu tư hợp lý, giúp giảm thiểu tối đa rủi ro phát sinh và chi phí khắc phục sau sự cố.
Với kinh nghiệm triển khai thực tế nhiều dự án, Thang Máy Hora cam kết tư vấn và thi công giải pháp chống sét hiệu quả, phù hợp với từng loại công trình. Hãy chủ động bảo vệ hệ thống thang máy của bạn trước khi thiệt hại xảy ra.